Leren met AD(H)D

Tips leren met ADHD

Leren met AD(H)D

Je zit klaar, boeken op tafel, laptop geopend en pen in de hand. Tijd om te leren voor dat ene saaie vak, want die toets komt nu toch wel heel dicht bij. En terwijl je de bladzijdes loom een voor een doorleest en je poging naar poging doet de tekst in je op te nemen, dwaal je toch elke keer weer even af. Een berichtje op je telefoon, de kat van de buren die door de tuin heen struint, keer op keer weten jouw zintuigen je van je focus weg te trekken om vervolgens zonder enig besef weer een half uur verder te zijn. Tot de avond voorbij is en je stiekem toch eigenlijk weer niet zoveel gedaan hebt. Ook al was de intentie er echt wel.

ADHD en ADD zijn neurobiologische stoornissen, die veroorzaakt worden door een tekort aan neurotransmitters. In de meeste gevallen gaat het dan om de stoffen dopamine, noradrenaline en serotonine. Deze stoffen hebben een belangrijke rol bij de overdracht van informatie tussen de zenuwcellen. Serotonine regelt daarnaast ook nog onder andere het dopamine-systeem. Doordat er een te kort is aan deze neurotransmitters zorgt dit voor een minder goede werking in belangrijke hersengebieden die noodzakelijk zijn voor het behouden van focus en het kunnen plannen en organiseren van activiteiten. Daarnaast kunnen er kenmerken ontstaan zoals rusteloosheid, onoplettendheid, hyperactiviteit en impulsiviteit.

Deze kenmerken uiten zich vaak nog erger in de puberteit omdat er dan al een hormonale verandering gaande is in het lichaam. Het is dus echt niet zo gek dat je na uren blokken nog niet zo heel erg veel bent opgeschoten, aangezien het voor je hersenen gewoon een hele zware taak is om zich te focussen op iets wat ze eigenlijk niet zo interessant vinden. Ze houden zich gewoon liever bezig met dingen die ze wel interesseren, zoals die kat van de buren, of dat ene filmpje op je telefoon. En dat is ook niet gek, want bij activiteiten die je hersenen leuk vinden komen er een hoop neurotransmitters vrij. En dat is juist het gene waar jouw brein te kort in heeft.

Helaas zijn er alsnog dingen die gedaan moeten worden, ongeacht of jouw brein het nu wel een leuke taak vindt of niet. ADHD en ADD zijn stoornissen die permanent zijn. Ondanks dat ze je soms ontzettend in de weg kunnen zitten, valt er gelukkig een hoop in je gedragspatroon aan te passen om er goed mee te kunnen leren werken. Dit zal waarschijnlijk niet in één keer goed gaan, maar vergeet niet; oefening baart kunst.

Deel je leerstof op in kleine stukjes

Door je leerstof in kleine stukjes op te delen, worden deze overzichtelijker. Wanneer er een reëel einde in zicht is aan je berg opdrachten, dwaal je minder snel af en ben je meestal meer gemotiveerd ook daadwerkelijk de opdrachten af te ronden. Als je niet meer over je eigen berg met leerstof heen kunt kijken is dat erg demotiverend. Ook doe je vaak nóg minder omdat het toch geen zin meer lijkt te hebben.

Maak een lijstje

Maak een lijstje waar op je je kleine hoeveelheden leerstof neerzet, maar hang er geen strenge tijdslimieten aan. Wanneer je je huiswerk opgedeeld hebt in kleine stukjes, kan het erg helpen om deze vervolgens overzichtelijk ergens op te schrijven zodat je je opdrachten kan gaan afstrepen wanneer je er klaar bent. Hierdoor houd je goed overzicht over je leerwerk. Hang geen strenge tijdslimieten aan dit lijstje, dit kan juist weer averechts werken. Spreek bijvoorbeeld met jezelf af dat je elke dag een aantal opdrachten van je lijstje maken wilt en dat je hem aan het einde van de week klaar wilt hebben, zodat het niet erg is als je een keer een dag iets minder maakt. Zolang je het maar aan het einde van de week af hebt. Wat ook kan helpen is om dit lijstje op een paar plekken in het huis op te hangen waar je vaak te vinden bent. Hierdoor word je regelmatig aan de taken herinnert, zodat je ze niet per ongeluk vergeet.

Leer in korte momenten van ongeveer 30 minuten per keer

Zoals hierboven al genoemd is, kost het je hersenen veel energie om iets te doen wat het eigenlijk niet zo leuk vindt. Geef het dan ook de tijd om tussendoor even tot rust te komen. Deel je leermomenten op in blokjes van dertig minuten en geef je hersenen daarna weer even vijf tot tien minuten rust. Dit voorkomt dat je na korte tijd al niet meer in staat bent om stof op te nemen omdat je hersenen oververmoeid zijn. Een goed hulpmiddel kan hierbij de leertimer zijn, die te koop is bij ons in de shop. Zit je er na twee keer dertig minuten al helemaal doorheen? Wissel eens van locatie, het ADHD brein leeft op van nieuwe prikkels. Dit kan voor een nieuwe concentratie boost zorgen.

Houd de stof bij en begin op tijd met herhalen

Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk, maar probeer toch echt de stof die je wekelijks krijgt goed bij te houden. Wanneer je de opdrachten maakt, in het tempo dat je ze op krijgt, hebben je hersenen langer de tijd om het te verwerken en er over na te denken. Wanneer je dan de stof gaat leren voor je toetsweek, kost het je hersenen minder energie om het weer opnieuw op te halen wat het herhalingsproces versnelt. Ook snap je de stof vaak de tweede keer beter, waardoor je de opdrachten beter maken kan. Plan je leerstof dus vanaf het begin van elk nieuw hoofdstuk goed voor jezelf in. Een goed plan van aanpak kun je maken met de Slimme planagenda.

Geef jezelf af en toe de ruimte om het niet te kunnen

Helaas zullen er alsnog altijd momenten zijn dat het allemaal even niet gaat. Wanneer je de stof goed bij houdt is hier gelukkig ook ruimte voor. Gun jezelf af en toe een dagje rust en neem het jezelf niet kwalijk als dit soms noodzakelijk is. Het hoort erbij!

Blijf realistisch naar jezelf

Dit is misschien nog wel het belangrijkste van alle tips, blijf realistisch naar jezelf. Wees eerlijk naar jezelf toe en neem af en toe voor jezelf de tijd om na te gaan of het je allemaal wel lukken gaat. Kijk opnieuw naar jouw plan van aanpak en pas deze aan waar nodig. Wees niet bang om hulp in te schakelen van een docent of je eigen ouders als je merkt dat je de leerstof niet in je eentje begrijpen gaat. Het is oké om aan de bel te trekken wanneer je merkt dat je het niet alleen kan. Wanneer je geholpen wordt met de stof en je zelf je resultaten ziet stijgen is dit alleen maar motiverender voor jezelf om door te gaan, dus ontneem jezelf dit recht niet.

Inge geeft al vijf jaar bijlessen in diverse vakken en begeleidt ook leerlingen die moeite hebben met het maken van een goed plan van aanpak en leren leren. Ze vindt het een uitdaging om leerlingen lastige stof uit te leggen en leuk om met pubers te werken. 

Lees meer over Inge >>

inge van puberbijles